Είναι αριστούργημα; Ταινία που αξίζει να έχεις στην ταινιοθήκη σου; Ταινία που θα προτείνεις για να εντυπωσιάσεις; Ταινία που θα ξαναδείς; Σε καμία περίπτωση. Μάλλον, δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά, είναι όμως μια ακόμα καλή ταινία του Woody Allen, του ανθρώπου που έχει πολύ απλά γυρίσει περισσότερες από 50 (καλές) ταινίες.
Έχουμε κάπως χάσει το μέτρημα και η αλήθεια είναι ότι δεν θυμάμαι καλά καλά τους τίτλους των ταινιών του μετά το Matchpoint. Η «Βαρκελώνη», η «Ρώμη», το «Παρίσι». Η ουσία είναι ότι o Allen δεν παραμένει απλά σκηνοθετικά ενεργός, αλλά διατηρεί την από την δεκαετία του 1980 σχέση του κάθε χρόνος/καινούργια ταινία. Φυσικά, δεν είναι όλες του οι ταινίες επιπέδου «Βananas», «Manhattan», «Annie Hall» και «Play it Again Sam», αυτό θα ήταν σχεδόν αδύνατον λαμβάνοντας υπόψιν τον αριθμό τους. Όμως, παρά την ηλικία του υπάρχει ακόμα ζωντανό αυτό το εξαιρετικά καίριο ανάλαφρο αφήγημα της ματαιότητας, των ανθρωπίνων σχέσεων, των σχεδόν στερεοτυπικών πρωταγωνιστών, της τύχης, του αστείου που μετριάζει το τέλος, της πλοκής που κυλάει σα νεράκι.
Στην τελευταία του ταινία το μοτίβο είναι χιλιοειπωμένο από τον ίδιο. Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας που δεν έσβησε ποτέ, μια απόφαση λογική που δεν κατάφερε να μετριάσει το πάθος, μια επιλογή που μπορεί και να ήταν λάθος και μια ζωή που συνεχίζει να κυλάει χωρίς να κοιτάει την δικιά μας μελαγχολία. Στην Αμερική που ετοιμάζεται να υποδεχθεί το new deal και μοιάζει να έχει ξεχάσει το 1929, ο Άλλεν σκιαγραφεί στερεοτυπικούς χαρακτήρες, παρόντες σχεδόν σε κάθε του απόπειρα. Μια Εβραϊκή οικογένεια, με κανόνες ηθικής που αίρονται ή δεν ήταν και ποτέ εκεί, ένας γκάνγκστερ, ένας νευρωτικός, ένας «πετυχημένος», όμορφες γυναίκες. Η περιγραφή των χαρακτήρων θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι μέρος των αφηγήσεων του Φίλιπ Ροθ. Εμμονή με την Εβραϊκή καταγωγή και κοσμική αποδόμησή τους, εστίαση στην ουσία των ανθρώπινων σχέσεων, την απρογραμμάτιστη χρονικότητα του έρωτα, και τις νοητικές ενστάσεις. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι ότι όλα αυτά και όλα όσα ενδεχομένως ο κάθε θεατής να θέλει να προσθέσει έρχονται υπόκωφα (σε αντίθεση με την λογοτεχνική πολυλογία του Ροθ που φέρνει όμως και ένα βάθεμα άλλων διαστάσεων), με ένα τελείως φυσικό και αβίαστο τρόπο. Με την σωστά στημένη κάμερα, το φως, τους διαλόγους και την πάντα άρτια μουσική (και) το Café Society είναι μια ταινία που θα βρει να σου πει κάτι.
Οι ηθοποιοί είναι και πάλι σωστά διαλεγμένοι. Ο Άλλεν δεν παίζει (και πολύ καλά κάνει), αλλά προτιμάει να δώσει τους ρόλους που πάντα υπάρχουν στις ταινίες του για τον ίδιο σε κάποιον νεότερο. Έτσι, ώστε να μην αναγκαστεί με το γήρας του να «ταλαιπωρήσει» τις όποιες μούσες του. Η ιδέα αυτή ανήκει σε γνωστή μου και το συζητήσαμε πρόσφατα. Συμφωνώ μαζί της πάραυτα. Ο Άλλεν, όπως και ο Φελίνι, αγαπάει την γυναίκα (αρκεί να ξεχάσουμε την ιστορία με την θετή του κόρη) και δεν την τιμωρεί για το ανυπέρβλητο της ομορφιάς της και την δύναμη της φύσης της. Έτσι, ο Άλλεν αποποιείται τον ρόλο του «εραστή», ακόμα και του νευρικού. Επίσης, στις πλέον μεταμοντέρνες του στιγμές αποδίδει αυτό το χαρακτηριστικό της διαταραχής και στις ίδιες τις γυναίκες, γεγονός που δεν συνέβαινε στις πρώιμες του ταινίες. Εκείνες που διεκδίκησαν τα αυτονόητα και έβαλαν δύσκολα στις πουριτανές μεταπολεμικές κοινωνίες, σήμερα είναι και οι ίδιες έωλες, ξεκρέμαστες και χαμένες. Όπως και να χει η γυναίκα στον Άλλεν είναι πάντα όμορφη, πάντα ερωτεύσιμη. Πολλές φορές είναι απλά αυτό. Το κορίτσι από το twilight και το κορίτσι από το Gossip Girl, επιλογές που αποσυνδέουν τις έννοιες του κάλους και της πνευματικότητας, που ήρθε για να συγχύσει τις ανθρώπινες σχέσεις ακόμα περισσότερο
Επειδή λοιπόν γεμίσαμε δύσκολα πονήματα και επιτηδευμένες απόπειρες τετραγωνισμού του κινηματογραφικού κύκλου, ο Άλλεν παραμένει κλασσικός, γυρνώντας αισθητικά άρτιες, ανάλαφρες και συνεκτικές ταινίες. Μπορεί το storyline τους να μοιάζει υπερβολικά (με εξαιρέσεις φυσικά όπως το Matchpoint και το Cassandra’s Dream), μπορεί η πλοκή να μας θυμίζει έντονα κάτι, τα αιώνια θέματα του σκηνοθέτη να πλανώνται από τον πρώτο διάλογο μέχρι το απότομο και ελευθέρας ερμηνείας τέλος, αλλά βλέποντας το Café Society δεν θα κλάψεις ούτε το εισιτήριο, ούτε την μιάμιση ώρα της ταινίας. Και ενδέχεται να σκεφτείς ότι δεν πειράζει που το κορίτσι από το twilight δεν είναι και τρομακτικά καλή ηθοποιός. Είναι απλά ένα όμορφο κορίτσι. Και αυτό μπορεί να είναι αρκετό.