Ο Πάνος Τσερόλας είναι μια από τις περιπτώσεις θετικών επιστημόνων με καλλιτεχνική φύση. Ενώ είναι υποψήφιος Διδάκτορας στην Γεωλογία Πετρελαίου, παράλληλα μπορεί και να αποκαλεί τον εαυτό του συγγραφέα, (ή μάλλον γραφιά, γιατί δεν πολυπαίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά). Αυτό γιατί ο εκδοτικός οίκος e-book Paper Publishing ανακάλυψε το συγγραφικό ταλέντο του Πάνου μέσα από το blog του και δημοσίευσε το βιβλίο του Izzy Questions (Περί Έρωτος). Αν και ζει στην Πάτρα, τον συνάντησα πριν από μερικές μέρες στο μέρος όπου εμπνέεται και γράφει τα βιβλία του, την Οκτωνιά, ένα ορεινό χωριό στην περιοχή της Κύμης στην Εύβοια. Σε αντίθεση με άλλες φορές αυτή η συνάντηση είχε ως σημείο αναφοράς το Izzy Questions και τη συγγραφή. Κι ο Πάνος μίλησε λίγο περισσότερο απ’ το συνηθισμένο.
«Ξεκίνησα να γράφω αρκετά μικρός. Πού και πού βρίσκω κάνα ξεχασμένο τετράδιο με ιστορίες με δεινόσαυρους, ζόμπι, λοιπά τέρατα και ενίοτε τα κορίτσια του σχολείου. Διάβαζα και έγραφα όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Αλλά για κάτι ολοκληρωμένο πέρασαν αρκετά χρόνια και χρειάστηκε να μεσολαβήσουν και άλλοι, εξωτερικοί παράγοντες: Νομίζω πως αν δεν υπήρχε η συλλογική έμπνευση από τους κοινωνικούς αγώνες των τελευταίων χρόνων θα συνέχιζα να έχω μια αποσπασματική σχέση με το γράψιμο και μια στίβα με ημιτελείς ιδέες σε κάποιο υποφάκελο φακέλου στον υπολογιστή ή σε ντοσιέ. Έτσι μου φαίνεται.
Από τη γεωλογία στη συγγραφή. Είναι μεγάλη αυτή η διαδρομή;
Αν πω σύζυγος και αίσθημα θα είμαι λίγο κλισέ έτσι; Βασικά ούτε αυτό ισχύει γιατί δεν υπάρχει σύζυγος χωρίς αίσθημα και δεν υπάρχει αίσθημα a la carte. Θα πω ότι το γράψιμο είναι ένα παιχνίδι και το παιχνίδι είναι απαραίτητο ούτως ή άλλως. Ο καθένας έχει ανάγκη από το παιχνίδι, την δημιουργία, ανεξαρτήτως της μορφής που μπορεί να έχει. Δεν θα προτιμούσα κάποια συνθήκη μονομέρειας σε πράγματα που μου αρέσουν. Η διαδρομή λοιπόν είναι σχετικά μικρή, όσο παίρνει σε κάποιον να ονειροπολήσει και να κατασκευάσει μια ιστορία στο κεφάλι του.
Τι χρειάζεται για να γράψεις; Υπάρχει κάποιο τελετουργικό; Κάτι που κάνεις;
Παίρνουμε ένα ή δυο καλά βιβλία, κατά προτίμηση άσχετα μεταξύ τους, και τα ανακατεύουμε καλά. Χτυπάμε μια καλή ταινία και μια εμπορική σκουπιδοταινία και τα προσθέτουμε. Βάζουμε μουσική στο σπίτι και το αυτοκίνητο και το αφήνουμε να ψηθεί. Όταν ροδίσει, χρειαζόμαστε έναν έρωτα, μια απόδραση, μερικές τζούρες καλής παρέας. Μετά λίγο απομόνωση. Για όσο χρειάζεται. Κατά προτίμηση γράφω στο εξοχικό μου στην Εύβοια. Η κάθε ιστορία μπορεί να γεννηθεί και να παιχτεί είκοσι φορές στο κεφάλι σου, για να βγουν οι λέξεις ωστόσο χρειάζεται και μερικούς επιδέσμους καφείνης στα δάχτυλα και λίγο ησυχία.
Μίλησέ μου λίγο για τα βιβλία σου.
Λοιπόν, το Izzy Questions (Περί Έρωτος) είναι μια ιστορία που γεννήθηκε από τον συνδυασμό της μυρωδιάς ληγμένων δακρυγόνων στις πλατείες και τα πεζοδρόμια, των σελίδων από τα βιβλία του Τομ Ρόμπινς και ενός γυναικείου αρώματος. Μιλάει για έρωτες και ρομάντζα και τα συναφή αλλά σε εποχές που απαγορεύονται. Δια νόμου. Το επόμενο που έρχεται σύντομα είναι ένα παιδικό μυθιστόρημα για ένα προϊστορικό ζωγράφο. Θα ακολουθήσουν και άλλα, εντελώς άσχετα μεταξύ τους. Γενικά το θέμα είναι πάντα το παιχνίδι: Στη μορφή, στην ιστορία, στα μπερδέματα των ειδών μεταξύ τους. Αν ψάξεις για κεντρικό ‘’θέμα’’, νομίζω ότι πάντα γυρνάει σε προσωπικές αγωνίες, όπως ίσως είναι κάθε μορφή δημιουργίας: Αυτή η συνεχής αντιπαράθεση ανάμεσα στον ατομικό και τον συλλογικό προσδιορισμό του καθενός μας, στην εποχή αυτή που είναι επίσης ανάμεσα στο παλιό και το νέο. Το βάρυνα λίγο νομίζω, οπότε αναδιατυπώνω: μια ενίοτε συνειρμική φλυαρία απλών ερωτημάτων (είδες και έμμεση αναφορά στον τίτλο, ε;) με μια δόση πειραματισμού στην πλοκή και την δομή.
Είναι λίγο της μόδας το fiction σήμερα. Εσύ πώς και γράφεις fiction;
Α, αυτό έχει να κάνει με το τι θα τύχει να διαβάζω ανά περίοδο. Γενικά μου αρέσει πάντα το μπαστάρδεμα των διαφορετικών ειδών αλλά και το να αξιοποιούνται δημιουργικά φόρμες που μπορεί να είναι ‘’της μόδας’’. Δεν θεωρώ δηλαδή ότι για να είναι κάτι ριζοσπαστικό ή πρωτοπόρο πρέπει να είναι σώνει και ντε ελιτίστικο ή εκτός των τάσεων της εποχής. Ίσα ίσα, είναι πρόκληση να μπορείς να διώξεις όλα τα εμπορευματοποιημένα και τυποποιημένα στοιχεία μιας φόρμας και να τα ανασυνθέσεις σε κάτι που μπορεί να είναι πιο ριζοσπαστικό ή που να έχει κάποια στράτευση σε αυτά που έχει να πει και στο πως τα λέει.
Έχει αλλάξει κάτι μετά την έκδοση του βιβλίου σου;
Θες να πεις αν πήρα στα σοβαρά τον εαυτό μου ή αν έπαψα να το βλέπω σαν παιχνίδι; Θα έπρεπε να πω ‘’ναι’’ εδώ, έτσι; Εντάξει, αν κάτι άλλαξε ουσιωδώς, είναι ότι είχα μια πρώτη γνωριμία με την επαγγελματική πλευρά της συγγραφής, καθώς ο ασυνάρτητος αχταρμάς μου ξαφνικά μετουσιώθηκε σε ένα ολοκληρωμένο βιβλίο χάρη στην εξαιρετική δουλειά των ανθρώπων της Paper Publishing. Κατάλαβα για πρώτη φορά και την απόσταση ανάμεσα στον ειρμό μιας έμπνευσης και την πειθαρχία και δουλειά που χρειάζεται για να αποκτήσει μορφή. Το θέμα όμως δεν είναι η δουλειά, το θέμα είναι να παραμένει η αυθεντικότητα και η ειλικρίνεια. Σε οποιαδήποτε μορφή δημιουργίας αντικειμενικά εκτίθεσαι, αποκτάς μια σχέση με ανθρώπους, αποκτάς ένα ρόλο. Το θέμα είναι να μην γίνεται κανείς Σώτη ή Δημουλά αν και είναι πολύ μεγαλύτερη η λίστα.
Οι πρωταγωνιστές των βιβλίων σου είναι προϊόντα φαντασίας ή παρατήρησης;
Αν πω συνδυασμός θα είμαι ξανά κλισέ; Όλα τα κομμάτια του παζλ υπάρχουν και στην πραγματικότητα. Είναι όμως κολλημένα μεταξύ τους ανάκατα. Γενικά το παιχνίδι είναι να βάλεις ανθρώπους που θα γνώριζες σε μια παρέα, με όλη την ιδιαιτερότητα του φυσιολογικού, σε ένα εντελώς μη φυσιολογικό, ιδιαίτερο και οριακά παράλογο περιβάλλον. Άστους εκεί μετά να ταλαιπωρούνται και να μπερδεύονται στην αντίφαση της μερικότητάς τους μπροστά στο πολύ πιο καθοριστικό συλλογικό υποκείμενο, που είναι σε κάθε ιστορία (και Ιστορία) ο πραγματικός πρωταγωνιστής.
Κείμενο: Κωστής Πιερίδης
Φωτογραφίες: Νίκος Κωστόπουλος
Το link του βιβλίου στο amazon:
Το link ενός παιδικού παραμυθιού που έχει γράψει ο Πάνος, “Ο προϊστορικός ζωγράφος”.
To blog του Πάνου: