Πάνε περίπου 25 χρόνια από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να ντύνεται με μια κυανέρυθρη φανέλα. Μου την είχε πάρει ο πατέρας μου από τον κύριο Μάκη στον ΣΦΟΠ (έφυγε πρόσφατα), όταν είχαμε σταματήσει να αγοράσουμε εισιτήρια για έναν Κυριακάτικο αγώνα. Είχε τεράστια γράμματα στην πλάτη (Σαπουντζής 10) και ένα κεντημένο σήμα. Την φόρεσα αμέσως.
Θυμάμαι είχα πάει στο σπίτι. Πρώτος με είδε ο παππούς μου. “Ε ρε πανιωνάρα” μου είπε και συμπλήρωσε “δεν φοράς μια απλή φανέλα Κωστή”. “Θα κάτσεις μια μέρα να στα πω”.
Σήμερα πάνε 127 χρόνια από τότε που ιδρύθηκε ο Σύλλογος. Εκεί στη Σμύρνη του απόδημου και κοσμοπολίτικου ελληνισμού. Βυσσινί αρχικά (και μετέπειτα κόκκινο) για την Σμύρνη, μπλε για την Ελλάδα. Απ’ αυτό το μοναδικό κράμα που ήταν πραγματικά οι Έλληνες: ριζωμένοι απάτριδες, ονειροπόλοι, διωγμένοι από παντού, αλλά και παντού περιζήτητοι. Ήταν 14 Σεπτεμβρίου 1890 όταν ελληνικές οικογένειες της Σμύρνης αποφάσισαν να ιδρύσουν το Μουσικό και Γυμναστικό Σύλλογο “Ορφεύς”, ο οποιός συνενώθηκε με το Γυμνάσιον Σμύρνης και για να εκφράσει την γεωγραφική και εννοιολογική διάσταση της Ιωνίας έγινε Πανιώνιος. Ο Πανιώνιος μας.
Τώρα, τα χρόνια περνάνε αμείλικτα και η ιστορία τους σιγοτραγουδιέται σιωπηλά στις παρέες. Αυτό είναι το θαύμα της (Νέας) Σμύρνης. Αν θες να μάθεις, μαθαίνεις. Πίσω απ’ τις αυλές των λιγοστών πλέον μονοκατοικιών, έχει ακόμα παππούδες και γιαγιάδες να σου μιλήσουν για τη Σμύρνη, τα αμπέλια τους και τους τρύγους, το λάδι, το εμπόριο, το κύμινο και το μπαχάρι. Να σου πουν για το 22 και εκείνο το λιμάνι με τον “συνωστισμό” που μας ήρθε ως μεγάλη απάντηση στην μεγάλη μας ιδέα. Με τις δικές τους μνήμες, ή των μπαμπάδων τους. Να σε δούνε με τη φανέλα και να βουρκώσουν.
Αλλά η ιστορία όσο κι αν ξεθωριάζει θα βρίσκει τρόπο να μην λησμονιέται. Έτσι, οι φανέλες του Πανιωνίου έχουν “άλλους χορηγούς”. Γίνονται οι βάρκες που μας περνάνε “απέναντι” όταν έρχονται οι Σιότροποι, οι Μπέοι, οι Γιδόπουλοι, οι Βεντούρηδες. Όταν η ομάδα πέφτει στα χέρια “μη Πανιώνιων”, με το Πανιώνιος να σημαίνει πολλά διαφορετικά απ’ αυτά που στη ζωή δηλώνεις. Μετριέται μόνο με το τί είσαι και το τι εν τέλει γίνεσαι.
Την Κυριακή στο γήπεδο καθόντουσαν δίπλα μου ο Ισίδωρος (3 χρονών) και ο Δημήτρης (6 χρόνων). Με μπλούζες του Πανιωνίου και διαφορετικούς αγαπημένους παίκτες. 127 χρόνια μετά το μόνο σίγουρο είναι ότι και οι δύο θα βρουν κάποια αυλή, κάποιον παππού ή κάποια γιαγιά να τους εξηγήσει τί είναι ο Πανιώνιος. Θα ανοίξουν κάποιον χάρτη να δούνε που πέφτει η Σμύρνη, ποιός ήταν ο Χρυσόστομος, τι ήταν η Εστία, ποιός ήταν ο Χάιτας, ο Δέδες, ο Ινζόγλου, ο Πάντιτς, ο Φάνης. Θα πάνε στην “3” να ακούσουν για τον Γιώργο και το Λεωνίδα. Θα φωνάξουν συνθήματα. Και όταν θα μεγαλώσουν αρκετά θα φέρουν (ελπίζω όχι στο ίδιο γήπεδο) τους δικούς τους Ισίδωρους και Δημήτρηδες. Ξέρω δεν θα χει αυλές και παππούδες απ’ την Σμύρνη. Θα χει όμως συλλογική μνήμη. Το δυνατότερο “οικοδομικό” υλικό των ανθρωπίνων συνειδήσεων. Αυτό που πάνω απ’ όλα είναι ο Πανιώνιος.
Μέχρι να βρούμε ουρανό.
ΥΓ: Υπάρχει ένα σύνθημα των Πανθήρων που δεν θα μπορούσε να το λέει καλύτερα: “Φέρτε μου μαύρο για να πιω, την Σμύρνη μου να ονειρευτώ, και ν’ ακουστεί ως το θεό, Πανιωνάρα σ’ αγαπώ”.
ΥΓ1: “Πανιώνιος” είναι το πανό για την Ηριάννα και το κόρεο για τους πρόσφυγες.